Պատերազմը մեզ էլ հասավ։ Ասացին, որ չափից ավելի չուտենք, ոչինչ չշռայլենք` ամեն ինչ արժեքավոր էր։ Ասացին, որ պատերազմի նամականիշներ գնենք։ Մենք Ատլանտյան օվկիանոսի մյուս կողմը հազարավոր զինվորներ էինք ուղարկում, իսկ դրա համար փող էր հարկավոր։ Մեզ կոչ էին անում դրամ վաստակել ու պատերազմի նամականիշներ գնել` հատը քսանհինգ սենթ։

Միսս Գամման ասաց, ոո մենք` երեխաներս, նույնպիսի զինվորներ ենք, ինչպես և համազգեստ հագած տղամարդիկ։ Շքերթներ էին լինում։ Մենք տեսնում էինք երթաքայլող զինվորներին։ Մենք նրանց տեսնում էինք Սաուդրրն Փըսիֆիք կայարանում գնացքների մեջ լցվելիս։ Մենք լսում էինք նրանց մայրերի ու քույրերի լացը։

Գերմանացիները հանցագործ ազգ էին։ Գերմանացիներն ամբողջ ժողովուրդներ էին սրբում քարտեզի վրայից։ Անտառներ, դաշտեր, քաղաքներ, ամեն ինչ ոչնչացվում էր մեծ ռումբերով։ Գերմանիան նույնիսկ Ատլանտյան օվկիանոսում էր հանցագործություններ կատարում` խորտակվեր Լուսիթանիան։ Մի սուզանավ նրան ծովի հատակն ուղարկեց։

Լուսիթանիան մի նավ էր, որի մասին երազում էր ամեն մի տղա։ Նրա մասին մտածելիս վշտանում էի:

Ես սկսեցի ատել։ Այո, գերմանացիները հանցագործներ են։ Նրանք մեզ նման չեն։ Մենք նրանց տեսանք «Ուսին առ» ֆիլմում, որտեղ Չարլի Չապլինն էր խաղում։ «Կինեմա» կինոթատրոնում, նստատեղերի եզրերին թառած, ցնծությամբ ողջունում էինք Չարլիին` պատերազմի հերոսին։ Կինոնկարում մենք տեսանք կայզերին ու սուլեցինք։ Նա Գերմանիան էր։ Չարլին ձեռ էր առնում նրան։ Մենք մի գլուխ ծիծաղում էինք, բայց միևնույն է, ամեն ինչ տխուր էր, մենք զգում էինք, և մեզ չէիր խաբի, եթե դա նույնիսկ կատակերգություն էր։

Աշխարհի մեծագույն ոճրագործը կայզերն էր, և մենք ատում էինք նրան։

Այդ ատելությունն ամենուրեք էր։ Ես մի քեռորդի ունեի` անունը Սիմոն։ Նա հենց որ խոսել սովորեց, ասաց.

— Ես կայզերի գլուխը կկոտրեմ։

Ոչ ոք նրան չէր սովորեցրել ատել կայզերին։ Նա այդ ատելությունը միջավայրից էր իր մեջ առել։

Մենք, մի խումբ տղաներ, սովորություն ունեինք մագլցել մեր ետնաբակի ընկուզենին։ Ծառին թառում ու մտածում էինք կայզերին ոչնչացնելու տարբեր ձևերի մասին։ Մեր մեջ մի տղա կար, որ տանջանքներ հորինելու վարպետ էր։ Նրա անունը Ալբերտ Սավին էր` ինքը լալկանի մեկը, բայց ամբողջ շրջակայքում նրանից լավ տանջանքներ հորինող չկար։ Նրա հորինած տանջանքների գլխավոր նպատակը կայզերին մահվան դուռը հասցնելն էր, հետո առժամանակ հանգիստ թողնելը, որպեսզի դրան հաջորդեր մեկ ուրիշ տանջանք, այս անգամ ավելի դաժանը։ Այդպիսով կայզերը հազար մահով կմեռներ ու ողջ կմնար, որ նորից խոշտանգվեր։ Մեր հորինած տանջանքներից ամենաթեթևը գնդակահարությունն էր։ Բայց դա շատ էր հասարակ։ Ոչ ոք չէր ուզում, որ նա հենց այնպես մեռներ։ Բոլոր տղաներն ուզում էին, որ նա շատ տառապեր, իր պատճառած տառապանքների դիմաց փոխհատուցելու համար։ Որոշ խոշտանգումներ զվարճալի էին։ Մեր մտքում Չարլի Չապլինն էր, և մենք զվարճալի տանջանքներ, անակնկալներ ու նման բաներ էինք հորինում։ Օրինակ, մենք կայզերին կհրավիրեինք կարևոր ճաշկերույթի ու մի մեծ աթոռ կառաջարկեինք։ Դա էլեկտրական աթոռ կլիներ։ Կայզերն ուտելիս նստած կլիներ այդ աթոռին, և մենք կմիացնեինք հոսանքը։ Մենք այնքան հոսանք չէինք տա, որ նա տեղնուտեղն այրվեր, այլ աստիճանաբար կբարձրացնեինք լարվածությունը, և սենյակում գտնվող բոլոր մարդիկ կշրջապատեին նրան ու կծամածռեին դեմքները, հիշեցնելով նրան Լուսիթանիայի մասին։ Ես չեմ հիշում, թե ով հորինեց այդ տանջանքը, բայց հիշում եմ այն օրը, երբ դա հորինվեց։ Պայծառ ամառային օր էր, և մենք ծառին թառած շատ ուրախ ասում-խոսում էինք։ Ժամերով միտք էինք անում, թե ինչպես կարելի է տարբեր ձևերով մարդու ցավ պատճառել, առանց նրան սպանելու:

Սան Փաբլո փողոցում մի գերմանական ընտանիք մեր հարևանությամբ տուն ուներ։ Նրանք հիանալի մարդիկ էին` պարզ ու հասարակ։ Նրանք Հերման անունով տղա ունեին, որը մոտավորապես նույն տարիքին էր, ինչ և իմ եղբայր Գրիգորը: Նա խաղաղ տղա էր, փոքր-ինչ ինքնամփոփ և խոսում էր քիչ օտարոտի արտասանությամբ, թեև բնիկ մեր հովտից էր։

Երբ մենք ասում-խոսում էինք կայզերին տանջելու մասին, անձամբ ես քիչ էի մասնակցում և իհարկե համարում էի, որ դա խաղ է, ու մենք երբեք որևէ մեկի հետ դաժանորեն չենք վարվի։ Սակայն կային ուրիշ, ավելի մեծ տղաներ, որոնք գնալով սկսեցին ավելի ու ավելի գրգռվել և արդեն ցանկանում էին որևէ բան անել։ Մեկը տվեց Հերմանի անունը։ Իրոք, շատ տղաներ նման են իրենց հայրերին, և այդ լալկան Ալբերտ Սավինն ու Էդգար Րայֆ անունով մի ուրիշ տղա սկսեցին ատելություն սերմանել Հերմանի դեմ, որը երբեք ոչ մեկի ոչ մի վնաս չէր տվել:

Այդ ամենը սկիզբ առավ մեր ընկուզենու ծառի վրա, սակայն տարածվեց ամբողջ շրջակայքով մեկ։ Տղաների խումբը, ինը-տասը հոգի, որոշեցին հաշիվ տեսնել Հերմանի հետ։ Իմ եղբայր Գրիգորը գնաց նրանց հետ։ Ես էլ գնացի: Ես չէի ուզում, որ Հերմանին ցավ պատճառեն, բայց անկարող էի ստիպել ինձ տանը մնալ։ Մտածում էի, որ եթե մնամ տանն ու չտեսնեմ, թե ինչ է կատարվելու, կմեռնեմ։ Իմ եղբայր Գրիգորն ու ես իրար կողք էինք քայլում և մենք մեծ տղաներից ետ մնացինք։ Ճիշտն ասած, մենք այդ խմբի հետ կապ չունեինք, բայց զգում էինք, որ այդ ամենը սկիզբ է առել մեր ծառի վրա և ուզում էինք տեսնել, թե ինչ է լինելու։

Խումբը հասավ Սան Փաբլո փողոց։ Էդգար Րայֆը մոտեցավ Հերմանեց դռանն ու թակեց։ Խումբը, փողոցի լայնքով մեկ կանգնած, սպասում էր: Դուռը բացեց Հերմանի մայրը։ Էդգար Րայֆը մի րոպե խոսեց նրա հետ ու մոտեցավ խմբին։

— Տանը չէ,— ասաց էդգար Րայֆը։— Մայրն ասաց, որ քաղաք է գնացել, շուտով կվերադառնա։

Իմ եղբայր Գրիգորն հայերեն ասաց, թե հուսով է, որ նա տուն չի վերադառնա:

Սակայն Հերմանը վերադարձավ: Ինչ-որ մեկը նրան տեսավ Սան Փաբլո փողոցով բարձրանալիս, և խումբը վազեց նրա կողմը։ Ինչ-որ մեկը հարցրեց.
— Դու գերմանացի՞ ես։
Հերմանն ասաց.
— Այո:
Ւնչ-որ մեկը հարցրեց.
— Դու ատո՞ւմ ես կայզերին։
Հերմանն ասաց.
— Ոչ, ես ոչ ոքի չեմ ատում։
Այդ ժամանակ ինչ-որ մեկը հարվածեց Հերմանի դեմքին։ Ինչ-որ մեկը ոտք գցեց նրան ու նա ընկավ։ Ինչ-որ մեկը ցատկեց նրա վրա և մյուսները սկսեցին ծեծել ու քացահարել։
Դա երկու րոպե էլ չտևեց։ Ամեն ինչ շատ շուտ ավարտվեց։ Մենք պատկերացնում էինք, որ փոքրիկ զինվորներ ենք։ Մենք պատկերացնում էինք, որ արդարության պաշտպաններ ենք։ Երբ Հերմանի քթից արյուն եկավ, նրան հարցրին.
— Դե, հիմա ասա, ատո՞ւմ ես կայզերին։
Եվ նա բղավեց.
— Ոչ, ես ձեզ եմ ատում։
Երբ նրանք տեսան, որ Հերմանը, միևնույն է, կայզերին չի ատելու, բաց թողին։ Նրանք Հերմանի վրա ծիծաղում էին ու ծամածռվելով կապկում էին նրա լացը, նրա ետևից ընկած հրում, հարվածում ու քացահարում էին։ Նրանք դա անում էին ամբողջ ճանապարհին, մինչև Հերմանենց տան աստիճանները, բայց նա չփորձեց փախչել։ Հերմանը գավիթի աստիճաններով բարձրանում էր, երբ մայրը տանից դուրս եկավ ու տեսավ նրան։ Մայրը նետվեց դեպի որդին ու օգնեց նրան տուն մտնել։ Նա ապշած էր ու տղաներին ոչ մի խոսք չասաց։ Տղաները, հայհոյելով ու ծիծաղելով, մի որոշ ժամանակ էլ կանգնեցին տան առջև, իսկ հետո հեռացան։

Այդ գիշեր, երբ անկողնում էինք, ես իմ եղբայր Գրիգորին հարցրի.
— Գրիգոր, դու ատո՞ւմ ես գերմանացիներին։
Եվ իմ եղբայր Գրիգորը հարցրեց.
— Ի՞նչ:
Ես մի անգամ էլ հարցրի.
— Դու գերմանացիներին ատո՞ւմ ես, Գրիգոր։
Միառժամանակ նա ոչինչ չասաց, բայց ես գիտեի, թե ինչ է մտածում:
— Ոչ, ես նրանց չեմ ատում,— ասաց նա։— Թե ինչն եմ ատում, չգիտեմ: Բայց մի բան ատում եմ` դրանց այսօրվա արածն եմ ատում։ Դա եմ ես ատում: Այ հենց դա է, որ ես ատում եմ:
Առաջադրանքներ:
Ի՞նչ է պատերազմը՝ ըստ հեղինակի և ըստ ձեզ:

Պատերազմը բոլոր ժամանակների գերագույն չարիքն է։ Այն գործողություն է, ինչի հետևանքով ազգերը կորցնում են ազգայնականությունը, մարդիկ կորցնում են դեռ չապրած կյանքերը, երեխաները ՝ նրանց անհոգ մանկությունը, երկրները՝ իրենց արարման անգին տարածքները։ Ըստ հեղինակի, պատերազմը զրկանքների մասին է, սակայն իմ կարծիքով այն ավելի դաժան երևույթ է։ Զրկանքներ, որոնք քեզ չեն ապահովագրում։ Արթնանալ այն մտքով, որ յուրաքանչյուր վարկյան կարող ես կորցնել տունդ, խաղաղությունդ ու կյանքդ, գցում է կյանքի այդ էլ ամեն օր խամրող գույները։
Մեղավո՞ր էր արդյոք Հերմանը  պատերազմի համար:

Գիտեք, ժամանականից հասարակության մեջ կան գիտակցական տարբեր մակարդակներ։ Իմ կարծիքով, միանշանակ, Հերմանը մեղավոր չէր։ Մի այսպիսի խոսք կա․ <Երեխաերը պատասխանատու չեն ծնողների սխալների համար>։ Մի այսպիսի դեպք էլ ունենք այստեղ։ Նախկին կառավարիչների կատարած դաժանություններն վատ անդրադարձ են ունենում նոր սերունդների կյանքի վրա։ Հայաստանում մենք ունենք նման խնդիր Օսմանյան կայսրության՝ Թուրքիայի հետ, և ես կարող եմ անձամբ խոստովանել, որ երբեմն թուրք բառը լսելիս նյարդայնանում եմ։ Սա հուզական դաշտ է, սակայն մանավանդ այս դեպքում, գերմանիան ընդունել և հնարավորինս փոխհատուցել է։
Ինչպե՞ս եք գնահատում տղաների արարքը:

Ես չեմ կարող մեղադրել տղաներին, քանի որ գերմանացիները կոտորել են իրենց նախնիներին, տոհմ ու արյուն՝ որն հոսում է նրանց երակներով։ Սակայն հաշվեհարդար տեսնել սովորական բարի գերմանացուց՝ անմտություն է։ Մեր պատերազմը ժողովրդի դեմ չէ, մեր պատերազմը կառավարության սկզբունքների դեմ է։ Հարցը շատ նուրբ է ու ունի բազմաթիվ կողմեր։ Տղաներին մեղադրել չեմ կարող, սակայն կարող եմ արդարացնել Հերմանին ու մյուս գերմանացիներին։

Passive Voice 19.11

Passive Voice – Exercise

Write down the passive form of the verbs. Use the tense in brackets.
1. Paul  (send) to prison. (Future tense)
Paul will be sent to prison. 
2. My brother  (just beat) in the race. (Present perfect)
My brother has just been beaten in the race
3. He  (tell) to wait outside. (Past tense)
He was told to wait outside
4. I  (not pay) for the work. (Past tense)
I was not paid for the work
5. Policemen  (often ask) the way. (Present tense)
Policemen are often asked the way
6. Their lawn  (cut) once a week. (Present tense)
Their lawn is cut once a week.
7. We  (ask) by the police. (Future tense)
We will be asked by the police.
8. The towels  (not use). (Past tense)
The towels were not used. 
9. The jewels  (not sell) so far. (Present perfect)
The jewels have not been sold so far.
10. They  (teach) French. (Present tense)
They are taught French. 
11. The fire brigade  (phone) soon after the fire had broken out. (Past tense)
The fire brigade was phoned soon after the fire had broken out.
12. You  (laugh) at if you talk such nonsense. (Future tense)
You will be laughed at if you talk such nonsense.
13. All the fruits  (eat up) by the guests. (Past tense)
All the fruits have been eaten up by the guests. 
14. The email (answer) tomorrow. (Future tense)
The email will be answered tomorrow.
15. The best cookies (sell) here. (Present tense)
The best cookies are sold here

People eat 40 million hamburgers every day.
40 million hamburgers … every day.

  1. People speak English all over the world.
    English is spoken all over the world.
  2. Where did they invent gun powder ?
    Where was gun powder invented ?
  3. The police didn’t find the missing girl last weekend.
    The missing girl wasn’t found last weekend.
  4. Tourists don’t visit this museum very often.
    This museum isn’t visited very often.
  5. Workers are building a new fun park in town.
    A new fun park is being built in town.
  6. When did they translate this book into English ?
    When was this book translated into English ?
  7. Women send thousands of emails to the star every month.
    Thousands of emails are sent to the star every month.
  8. Sally brought me some fresh grapes.
    I was brought some fresh grapes by Sally.
  9. Some dangerous looking men were following me the whole evening.
    I was being followed the whole evening by some dangerous looking men.

The Passive: Mixed Tenses
Change these sentences from active to passive.

  1. People speak Portuguese in Brazil.

Portuguese is spoken in Brazil.

  1. The Government is planning a new road near my house.

A new road is being planned by the government near my house.

  1. My grandfather built this house in 1943.

This house was built by my grandfather in 1943.

  1. Picasso was painting Guernica at that time.

Guernica was being painted by Picasso at that time.

  1. The cleaner has cleaned the office.

The office has been cleaned by the cleaner.

  1. He had written three books before 1867.

Three books had been written by him before 1867.

  1. John will tell you later.

You will be told by John later.

  1. By this time tomorrow we will have signed the deal.

The deal will have been signed by this time tomorrow.

  1. Somebody should do the work.

The work should be done by somebody.

  1. The traffic might have delayed Jimmy.

Jimmy might have been delayed by the traffic.

  1. Everybody loves Mr Brown.

Mr Brown is loved by everybody.

  1. They are building a new stadium near the station.

A new stadium is being built near the station.

  1. The wolf ate the princess.

The princess was eaten by the wolf.

  1. At six o’clock someone was telling a story.

A story was being told by someone at six o’clock.

1․ Ո՞րն է բակտերիաների հիմնական առանձնահատկությունը․
ա) Ունեն բջջային կորիզ
բ) Ունեն մեմբրանային օրգանոիդներ
գ) Չունեն ձևավորված կորիզ և մեմբրանային օրգանոիդներ 
դ) Դրանք բազմաբջիջ օրգանիզմներ են

2․ Ո՞րն է վիրուսի առանձնահատկությունը բակտերիայի համեմատ․
ա) Ունի բջջային կառուցվածք
բ) Կարող է ինքնուրույն բազմանալ
գ) Ունի բջջապատ և ցիտոպլազմա
դ) Չունի բջջային կառուցվածք և բազմանում է միայն այլ բջջում 

3․ Ո՞ր հիվանդությունն է առաջացնում վիրուսը․
ա) Տուբերկուլյոզ
բ) Բոտուլիզմ
գ) Գրիպ 
դ) Սիբիրյան խոց

4․ Ինչպե՞ս են բակտերիաները բազմանում․
ա) Բջջամասնությամբ (միտոզով)
բ) Սպորների միջոցով
գ) Պարզ բաժանմամբ 
դ) Բողբոջմամբ

5․ Ո՞րն է բակտերիաների դրական դերը մարդու կյանքում․
ա) Բոլորը հարուցիչներ են
բ) Միայն հիվանդություններ են առաջացնում
գ) Օգտագործվում են հակաբիոտիկների ոչնչացման համար
դ) Օգտագործվում են կաթնաթթվային մթերքների, դեղերի և կենսատեխնոլոգիայի մեջ

6․Ի՞նչ հիմնական բաղադրիչներից է կազմված վիրուսը․

ա) Ցիտոպլազմա, բջջապատ և կորիզ
բ) Ռիբոսոմներ, ԴՆԹ և մեմբրանա
գ) Գենետիկական նյութ (ԴՆԹ կամ ՌՆԹ) և սպիտակուցային պատյան (կապսիդ) 
դ) Բջջային մեմբրանա և օրգանոիդներ

  1. Ո՞րն է վիրուսների հիմնական առանձնահատկությունը։
    A) Ունեն բջջային կառուցվածք
    B) Չունեն բջջային կառուցվածք 
    C) Կարող են ինքնուրույն բազմանալ
    D) Կենդանի են բոլոր պայմաններում
  2. Բակտերիաները պատկանում են․
    A) Ակամա օրգանիզմներին
    B) Միաբջջանի օրգանիզմներին 
    C) Բազմաբջիջ օրգանիզմներին
    D) Չեն պատկանում կենդանի աշխարհին
  3. Ո՞րն է վիրուսի կառուցվածքի հիմնական մասը։
    A) Միջուկ և մեմբրան
    B) Թաղանթ և օրգանոիդներ
    C) Թաղանթ և սպիտակուցային պատյան՝ ԴՆԹ կամ ՌՆԹ 
    D) Միայն սպիտակուց
  4. Վիրուսները բազմանում են միայն․
    A) Կենդանի բջիջների ներսում 
    B) Հողի մեջ
    C) Օդում
    D) Ջրում
  5. Բակտերիաների բջիջը չի պարունակում․
    A) Պլազմային թաղանթ
    B) Ռիբոսոմներ
    C) Կորիզ
    D) ԴՆԹ
  6. Ո՞րն է բակտերիաների սնման ձևերից մեկը։
    A) Միայն ֆոտոսինթեզ
    B) Միայն հումքի սպառում
    C) Ավտոտրոֆ և հետերոտրոֆ
    D) Միայն օքսիդացում
  7. Ո՞ր հիվանդությունն է առաջանում վիրուսների միջոցով։
    A) Տուբերկուլյոզ
    B) Գրիպ 
    C) Անգինա
    D) Շարունակական փորացավ
  8. Ո՞ր հիվանդությունն է առաջանում բակտերիաների միջոցով։
    A) Ջրծաղիկ
    B) Տուբերկուլյոզ
    C) Գրիպ
    D) COVID-19
  9. Բակտերիաների բազմանման հիմնական եղանակը․
    A) Միտոզ
    B) Բազմացման բողբոջում
    C) Բջջի կիսմամբ
    D) Սեռական բազմանում
  10. Ո՞րն է հակաբիոտիկների դերը
    A) Կործանում են վիրուսները
    B) Կործանում են բակտերիաները 
    C) Ապահովում են էներգիա բջջին
    D) Բարձրացնում են ջերմաստիճանը
  11. Ինչու են վիրուսները համարվում ոչ լիովին կենդանի օրգանիզմներ։
    A) Որովհետեւ չեն սնվում, չեն աճում և չեն բազմանում առանց հյուրընկալ բջջի 
    B) Որովհետեւ ունեն շատ փոքր չափեր
    C) Որովհետեւ նրանք թափանցիկ են
    D) Որովհետեւ չեն շարժվում
  12. Բակտերիաների օգտակար դերը՝
    A) Հիվանդություններ առաջացնել
    B) Քայքայում են մահացած օրգանիզմների մնացորդները
    C) Միայն վնասակար են
    D) Քայքայում են սնունդը
  13. Ո՞ր բակտերիաներն են ապրում մարդու մարսողական համակարգում և օգնում մարսմանը։
    A) Վիրուսներ
    B) Պաթոգեն բակտերիաներ
    C) Օգտակար մանրէներ (օգտակար միկրոֆլորա) 
    D) Միկրոսկոպիկ սնկեր
  14. Վիրուսների գենետիկական նյութը կարող է լինել․
    A) Միայն ԴՆԹ 
    B) Միայն ՌՆԹ
    C) Կամ ԴՆԹ, կամ ՌՆԹ 
    D) Ոչինչ
  15. Ո՞ր միջոցը անօգուտ է վիրուսային հիվանդությունների դեմ։
    A) Հակաբիոտիկներ 
    B) Վակցինա
    C) Հանգիստ և հեղուկներ
    D) Հակավիրուսային դեղեր

1. Որո՞նք  են ավտոտրոֆ օրգանիզմները։

A) Օրգանիզմներ, որոնք սնունդը ստանում են պատրաստ վիճակում
B) Օրգանիզմներ, որոնք չեն ունենում քլորոֆիլ
C) Օրգանիզմներ, որոնք սինթեզում են իրենց օրգանական նյութերը անօրգանականներից
D) Օրգանիզմներ, որոնք սնվում են այլ օրգանիզմներով

 2. Ո՞ր օրգանիզմն է հետերոտրոֆ։

A) Կանաչ բույս
B) Ցիանոբակտերիա
C) Սունկ
D) Որոշ բակտերիաներ

3. Ի՞նչ աղբյուր են օգտագործում ֆոտոավտոտրոֆ օրգանիզմները էներգիայի համար։

A) Քիմիական ռեակցիաներ
B) Արևի լույս
C) Օքսիգեն
D) Գլյուկոզ

 4. Քեմոավտոտրոֆ օրգանիզմները էներգիան ստանում են՝

A) Արևի լույսից
B) Այլ օրգանիզմների օրգանական նյութերից
C) Անօրգանական նյութերի օքսիդացումից
D) Օքսիգենի ֆոտոլիզից

5. Ի՞նչ հատկանիշ է բնորոշ միայն հետերոտրոֆ օրգանիզմներին։

A) Սինթեզում են օրգանական նյութեր անօրգանականներից
B) Օգտագործում են պատրաստ օրգանական նյութեր
C) Կատարում են ֆոտոսինթեզ
D) Օգտագործում են CO₂ որպես ածխածնի աղբյուր

  1. Ո՞ր նյութերն են կոչվում պոլիմերներ, նշել դրանց մոնոմերները։

Պոլիմերներ կոչվում են այն նյութերը, որոնք կազմված են երկար շղթաներով մոլեկուլներից, որոնք կազմված են բազմաթիվ կրկնվող փոքր մասնիկներից, որոնք կոչվում են մոնոմերներ։

  1. Նկարագրել սպիտակուցների , ածխաջրերի , ճարպերի ֆունկցիաները՝ նշելով օրինակներ։

Սպիտակուցները ունեն բազմաթիվ գործառույթներ։ Նրանց մոնոմերները ամինաթթուներն են։ Կենդանի օրգանիզմում նույնանում ֆունկցիաները կատարում են սպիտակուցները, բույսերում ՝ ածխաջերը։ Նրանք ունակ են միացնելու զանազան նյութեր, ձևավորում են հակամարմիններ, որոնք վնասազերծում են օտար նյութերը օրգանիզմում։ Նրանք արագացնում են նաև բջջում կատարվող կենսաքիմիական ռեակցիները։

Աշխաջրերը լինում են երեք տեսակի՝ միաշաքար, երկշաքար, բազմաշաքար։ Դրանցից են օրինակ ՝գլյուկոզ/միաշաքար/, լակտոզա/երկշաքար/, գլիկոգեն-օսլա/բազաշաքար/։ Դրանք ֆերմենտների ճաքումը տալիս է էներգիա, մաշկին հաղորդում առանձնականություն։

  1. Ի՞նչ ես հասկանում սպիտակուցի բնափոխում ասելով՝ բերել առօրյաում հանդիպող օրինակներ։

Սպիտակուցի բնափոխում, նշանակում է երբ այն ենթարկում ենք փոփոխության այն լինում է կամ անդարձելի, կամ դառնալի։ Օրինակ՝ երբ կաթի մեջ լիմոն են լցնում, այն կտրտվում է և ժամանակի ընթացքում փչանում։ Կամ երբ ձուն խաշում ենք։ Այս երկու դեպքերն էլ անդառնալի բնափոխումներ են։ Իսկ դառնալի է, երբ օրինակ գանգուր մազերը լվանում ուղիղացնում ենք, իսկ հետո լվանալիս կրկին գանգռանում է։

  1. Նկարագերել նուկլեինաթթուների կառուցվածքը և ֆունկցիաները։

Նուկլեինաթթուները ամենաբարձր մոլեկուլային մասնիկներն են, որի մոնոմերը նուկլեոիդն է։ Բաղկացած է երեք հիմնական նյութերից՝ ազոտային հիմք, ածխաջուր, ֆոսֆորական թթու։ Բաղկացած է ԴՆԹ-ից և ՌՆԹ-ից։ ԴՆԹ-ի ֆունկցիան ժառանգական նյութ փոխանցելն ու մուտացիա իրականացնելն է։ Իսկ ՌՆԹ-ն օգնում է մուտացիայի գործընթացին։ Այն ունի փՌՆԹ/փոխանցող նյութ/, իՌՆԹ/ինֆորմացիոն կենտրոն/։

  • Prepositions Test
  • Stop worrying about your exam – everything will be fine.
  • I’ve waited for Judy for 30 minutes. I’m going home.
  • Stop talking and concentrate on your work.
  • Don’t forget to pay for the newspaper.
  • He explained the computer program to me.
  • I don’t know what we’ll do at the weekend. It depends on the weather.
  • She will arrive in Beijing at 3pm.
  • I like to listen to the radio when I wake up.
  • He borrowed £20 from his brother.
  • Who does this coat belong to?
  • She left without paying for the meal.
  • It was so hot, I couldn’t concentrate on my book.
  • Mothers always worry about their children.
  • Please explain the meaning of this word to your classmates.
  • I’m fed up with waiting for spring.
  • That car belongs to my father.
  • She listens to opera on the tube.
  • A: Which university will you go to? B: It depends on my exam results.
  • A lot of people borrow money from the bank.
  • When she arrived at the pub, it was already closed.

Tenses – Mixed Exercise

Use the verbs in brackets to complete the sentences. Use the correct tense.

1. When I was looking out of the window, I saw John.

2. you ever played the piano since you left school?

3. I haven’t seen him for two days.

4. When he was trying to open the door, he dropped his key.

5. They have been living in this house since 1987.

6. My father is washing his car while my mother and I are preparing (prepare) dinner.

7. Did you meet her yesterday?

8. Mary has been in London for three days.

9. The headmaster had entered the classroom when they were writing their exams.

10. He bought a new car last week.

11. I think that they will arrive tomorrow morning.

12. Last Wednesday they played chess after they had done their homework.

Last Wednesday they played chess after they did their homework.

1) She paid for lunch advance, so we don’t need to pay now.[ . ]She paid for lunch in advance, so we don’t need to pay now.
2) I went to the wrong house mistake.[ . ]I went to the wrong house by mistake.
3) Please make sure that you’re time for the class.[ . ]Please make sure that you’re on time for the class.
4) I was walking to the station and chance I saw the glove that I’d lost on the ground.[ . ]I was walking to the station and by chance I saw the glove that I’d lost on the ground.
5) I love eating out in London. instance, one of my favourite restaurants has amazing Japanese food.[ . ]I love eating out in London. For instance, one of my favourite restaurants has amazing Japanese food.
6) I think the cat is danger on that high roof.[ . ]I think the cat is in danger on that high roof.
7) I picked up the laptop and my surprise it fell apart in my hands.[ . ]I picked up the laptop and to my surprise it fell apart in my hands.
8) I have a lot common with my cousin. We both like many of the same things.[ . ]I have a lot in common with my cousin. We both like many of the same things.
9) If the baby starts to cry, pick her up once.[ . ]If the baby starts to cry, pick her up at once.
10) Did you forget your purse purpose so you wouldn’t have to pay?[ . ]Did you forget your purse on purpose so you wouldn’t have to pay?
11) It’s best to arrive foot because there is nowhere to park.[ . ]It’s best to arrive on foot because there is nowhere to park.
12) What do a whale and a dolphin have common?[ . ]What do a whale and a dolphin have in common?
13) He added salt instead of sugar mistake.[ . ]He added salt instead of sugar by mistake.
14) What’s your favourite thing to do? instance, do you like sport?[ . ]What’s your favourite thing to do? For instance, do you like sport?
15) The book was reach on a high shelf.[ . ]The book was out of reach on a high shelf.
16) I want to go to Germany a change. I’ve never been there.[ . ]I want to go to Germany for a change. I’ve never been there.
17) Please let me know advance if you can’t come to the meeting.[ . ]Please let me know in advance if you can’t come to the meeting.
18) She often goes to school foot.[ . ]She often goes to school on foot.
19) Do you always brush your teeth before bed fail?[ . ]Do you always brush your teeth before bed without fail?
20) The little girl broke the toy purpose because she was so angry.[ . ]The little girl broke the toy on purpose because she was so angry.
21) Please come once. We have a big problem.[ . ]Please come at once. We have a big problem.
22) She worked very hard and last she managed to pass the exam.[ . ]She worked very hard and at last she managed to pass the exam.
23) We need to be time or my grandmother will start to get anxious.[ . ]We need to be on time or my grandmother will start to get anxious.
24) It feels like owning a house is reach. I’ll never be able to do it.[ . ]It feels like owning a house is out of reach. I’ll never be able to do it.
25) We thought about it a lot and last we decided to buy a new flat.[ . ]We thought about it a lot and at last we decided to buy a new flat.
26) We watched a film a change. Usually we read.[ . ]We watched a film for a change. Usually we read.
27) She was really danger for a few minutes in the rough sea, but luckily a lifeguard saw her.[ . ]She was really in danger for a few minutes in the rough sea, but luckily a lifeguard saw her.
28) I went to the bookshop and chance I found a really interesting book about Switzerland.[ . ]I went to the bookshop and by chance I found a really interesting book about Switzerland.
29) He walked into the kitchen and his surprise there was food all over the floor.[ . ]He walked into the kitchen and to his surprise there was food all over the floor.
30) She drinks a litre of water every day fail.

She drinks a litre of water every day without fail.