1. Կատարել բազմապատկումը.

ա) (a+2)(a-4) = a^2-2a-8
բ) (2a+4b)(a-b) = 2a^2+2ab-4b^2
գ) (4x-5y)(2x-7y) = 8x^2-38xy+35y^2

2.Բազմապատկել բազմանդամները, կատարել նման անդամների միացում.

ա) (5x+3y)(2x-7y)=10x^2-29xy-21y^2
բ) (4a+3b)(5a+2b)=30a^2+23ab+6b^2
գ) (-3a+2b)(4a-8b)=-12a^2+32ab-16b^2

3.Բազմանդամների արտադրյալը ձևափոխել կատարյալ տեսքի բազմանդամով.

ա) (a+2b)(2a+3b+5)=2a^2+7ab+5a+6b^2+10b
բ) (3x+8)(2x+3y-9)=6x^2+9xy-27x+16x+24y-72
գ) (a-b)(7a+4b-6)=7a^2-6a-3ab-4b^2+6b

4. Բացեք փակագծերն ու բերեք կատարյալ տեսքի.

ա) (x + 3)(x + 6)=x^2+9x+18
բ) (3a + 4)(2a − 7)=6a^2-29a-28
գ) (9x² − 4x)(9x + 4)=81x^3-16x
դ) (2y² − b²)(3y² + 4b²)=6y^4+5b^2y^2-4b^4

5.Բերեք կատարյալ տեսքի.

ա) 5(2 − 3c) + 7(3c + 1) = 17+6c
բ) 6x(x − 2) − 3(2x^2 − 4) = -12x+12
գ) (a + b)( a² − ab + b ²) = a^3+b^3
դ) (x + 1)(y + 1) + (x − 1)(y − 1) = 1+2xy

6.Կատարել բազմանդամների բազմապատկումը.

ա) (a+2b)(a-3b+5) = a^2-ab+5a-6b^2+10b
բ) (x-4y+7)(4x+9y) = 4x^2-7xy-36y^2+28x+63y
գ) (a+2b)(a+1)(a-6) =
դ) (3a-7b)(2a+5)(4b-5) =
ե) (6a+5b-9)(3a-7b+8) = 18a^2-27ab+21a-35b^2+103b-72
զ) (4x-3y-8)(5x+7y-4) = 20x^2+13xy-56x-21y^2-44y+32

1.Ի՞նչ է բազմանդամը։

Միանդամների գումարը անվանում են բազմանդամ2. Բեր բազմանդամի օրինակներ։2a+bc3. Ինչպե՞ս են բազմապատկում երկու բազմանդամներ, օրինակով ցույց տուր։Երկու բազմանդամներ բազմապատկելու համար պետք է մի բազմանդամի յուրաքանչյուր անդամը  բազմապատկել մյուս բազմանդամի բոլոր անդամներով և ստացված արտադրյալները գումարել:(a+b) ⋅ (c-d)=a⋅c-a⋅d+b⋅c-b⋅d 4. Բազմապատկեք բազմանամները, կատարեք նման անդամների միացում․a^2+2a+1x^2+3x+25y+6+y^2a^2+2ab+b^21-x^25a-a^2-65. Բազմապատկեք բազմանդամները, կատարեք նման անդամների միացում․38mn+20m^2+14n^236a^2+63ab3ab+5b^24x^2-9y25mn-25m^2-6n^26. Կատարեք նման անդմաների միացում․

7a+3b5a+6b5x+7y+9z7a+6b8a+5b9k+8n+27. Բազմապատկեք բազմանդամները, կատարեք նման անդամների միացում․x^2+9x+186a^2-13a-2881x^3-16x6y^4+5b^2y^2-4b^48. Բացեք փակագծերը, կատարեք նման անդամների միացում․17+6c-12x+12

1. Բեր միանդամի օրինակ։
   
   ab
2. Բեր բազմանդամի օրինակ։
   
   bc+ad
3. Գրիր միանդամ, նշիր կարգը  (աստիճանը)։
   
   abcd (4)
4. Գրիր բազմանդամ, նշիր կարգը  (աստիճանը)։
   
   ad+bc^3 (4)
5. Գրիր բազմանդամ, նշիր հակադիր բազմանդամը։
   
   7ab
   -7ab
6. Գրիր երկու բազմանդամներ, հետո իրար գումարիր։
   
   7abc + 5abc = 12abc
7. Գրիր երկու բազմանդամներ, հետո իրարից հանիր։
   
   7abc — 5abc = 2abc
8. Ինչպե՞ս են միանդամը բազմապատկում բազմանդամով, բացատրիր։
   
   Միանդամի և բազմանդամի արտադրյալը մի բազմանդամ է, որի անդամներն են այդ միանդամի և բազմանդամի բոլոր անդամների արտադրյալները:
   
   Այլ կերպ ասած արտադրիչ միանդամը բազմապատկվում է փակագծի միջի բոլոր միանդամերի հետ։
9. Բացիր փակագծերը․
   
   2x^2-x
   6x^2+2x
   14x+7
10. Բացիր փակագծերը․
    
    ax^2+5ax
    5x^2-x^3+x^2y
    a^3+a^2b+a^2
    3ax^2-15ax
    4a^2x^3-14a^2x
    4xy^2-4x
11. Բացիր փակագծերը․
    
    6x^3+2x
    30/3x^4+10/3x^2y^2
    2a^3b^4c+a^2b^5
    2x^7y^4+6x^2y^2
12. Գրիր բազմանդամի հակադիր բազմանդամը․
    
    -a+b
    -a^3-3a+2
    -t^5+t^6
    -1+a-a^2+a^3
    -a^4b^3-a^2b+5a
    x^2-3x+7
13. Մտապահված թվին գումարեցին 15 և արդյունքը բաժանելով 4-ի՝ ստացան −20։ Գտե՛ք մտապահված թիվը։
    
    -20*4-15=-95
14. Բացեք փակագծերը․
    
    1-x^2+x-1
    2x+3xy-y-3x
    2x+2x^2
    17+6c
    7a^2+35a^2b^2+5b^3
    6x^2-6x^2+12
15. Որոշեք միանդամի կարգը (աստիճանը)
    
    3^o
    2^o
    4^o
    4^o
    0^o
    5^o
    4^o
    7^o

1. Բացեք փակագծերը, կատարեք նման անդամների միացում

7a+(2a+3b)=9a+3b(5x+7a)+4a=5x+11a(8x+6y)+4x=12x+6y3m+(5n+2m)=5m+5n2. Բացեք փակագծերը, կատարեք նման անդամների միացում7a-(2a+3b)=5a-3b(5x+7a)-4a=5x+3a(8x+6y)-4x=4x+6y3m-(5n+2m)=m-5n3.  Բացեք փակագծերը, կատարեք նման անդամների միացում

5a-(a+1)=4a-112a-(7a+5)=5a-513a-(a+b+c)=12a-b-ca+b-(a-b)=2b4. Գտեք տրված բազմանդամների գումար հանդիսացող բազմանդամը․

3a + (2a+b) = 5a+b(3-2a) + (-5a-7) = -4-7a(4ab+3b) + (2ab-b) = 6ab-2b(4a+c) + (-2a+18c) = 2a+19c5. Գտեք տրված բազմանդամների տարբերություն հանդիսացող բազմանդամը․3a — (2a+b) = a-b(3-2a) — (-5a-7) = 10+3a(4ab+3b) — (2ab-b) = 2ab+4b(4a+c) — (-2a+18c) = 6a-c176. Պարզեցրեք արտահայտությունը․

9x+(2y-5x) = 4x+2y(5x-7a)+5a = 5x-2a(2a+5b)-7b = 2a-2b6p-(5p-3a) = p+3a7. Ձևափոխեք կատարյալ տեսքի բազմանդամի․18x-(6x-5)=12x+517+41x+(2x-1)=16+43x(x-1)+6=x+5(x-y)+(x-y) = 2x-2y

8. Լուծիր խնդիրը։1.200.000 դրամ գումարը բանկում ավելացավ 5%-ով։ Ինչպիսի՞ գումար ստացվեց։1.200.000/100*5=12000*5=600001.200.000+60.000=1.260.000

1.Ի՞նչ է բազմանդամը։

Բազմանդամը միանդամների գումարն է։2.Ո՞րն է միանդամի կատարյալ տեսքը։Երբ գործակիցը արջևում է և տառերը գրված են այբբենական կարգով։3.Բազմանդամը ե՞րբ է համարվում կատարյալ, գրիր սահմանումը։Կասենք, որ բազմանդամն ունի կատարյալ տեսք, եթե նրա բոլոր անդամները գրված են կատարյալ տեսքով և նրանց մեջ չկան նման միանդամներ:4.Գրիր բազմանդամի օրինակ, որը գրված է կատարյալ տեսքով։ab + cd5.Գրիր բազմանդամի օրինակ, որը գրված չէ կատարյալ տեսքով, այնուհետև բեր կատարյալ տեսքի։a6b + dc2 = 6ab + 2cd6.Բոլոր բազմանդամները հնարավո՞ր է բերել կատարյալ տեսքի։Այո7.Բազմանդամը կատարյալ տեսքի բերելու համար ի՞նչ քայլեր պետք է կատարել։1) նրա յուրաքանչյուր անդամը բերել կատարյալ տեսքի,2) կատարել նման անդամների միացում։8.Ոչ զրոյական բազմանդամի աստիճանը ո՞րն է, ինչպե՞ս են այն հաշվում։Կատարյալ տեսքի ոչ զրոյական բազմանդամի աստիճան անվանում են նրա մեջ մտնող միանդամների աստիճաններից ամենամեծը։9.Գրիր որևէ ոչ զրոյական բազմանդամ, նշիր աստիճանը։ab + cd4օ10.Բազմանդամը բեր կատարյալ տեսքի2b + 3ac-5а^2-3b2x^2-x6a^3-10a^211.Բազմանդամը պարզեցրու, գրիր բազմանդամի աստիճանը

3a^3+4a4օ-14x^3y4օ12.Բազմանդամը պարզեցրու, գրիր բազմանդամի աստիճանը3m-3n2օ2ab-3a^2+b5օ11օa^2+2ab+b^2()6օ13.Արտահայտությունը ներկայացրու  քառակուսու տեսքով

7^211^2(x^2)^2(2xy^3)^2(5mn^3)^2

1. Հետևյալ բառերը դասակարգի՛ր ըստ հոլովների՝ ուղղական, սեռական, տրական,հայցական,բացառական,գործիական, ներգոյական․

տիկին — ուղղական
հատակին — տրական
խոսակից — ուղղական
խոսնակից — բացառական
կորով — ուղղական
այգում — ներգոյական
ոռոգում — ուղղական
մարտին — տրական
կողակից — ուղղական
ժողով — ուղղական
տողով — գործիական
խաղում — ներգոյական
հակազդում — ուղղական
կաղին — ուղղական
կողին — տրական
թութակից — բացառական
կողով — գործիական
շենքում — ներգոյական
ջրվեժին — տրական
լծակից — բացառական
նավով — գործիական
կավով — գործիական
շտկում — ուղղական
գետին — ուղղական
հաղարջին — տրական
կղզյակից — բացառական
տաղով — գործիական
երկնքում — ներգոյական
անկում — ուղղական
օրվա — սեռական
տեսքով — գործիական
գիշերվանից — բացառական
շարժմամբ — գործիական
կրակի — սեռական
այգուց — բացառական
որդու — սեռական
Հակոբենց — սեռական
անտառում — ներգոյական
որդուց — բացառական
վահանով — գործիական
հարթակում — ներգոյական

2․Ինչպե՞ս պիտի ձևափոխել դերասան և գիրք գոյականները, որ պատասխանեն ո՞ւմ, ինչի՞(ն), ումի՞ց, ինչի՞ց, ումո՞վ, ինչո՞վ, ինչո՞ւմ, ովքե՞ր, ինչե՞ր(ը), ինչերի՞(ն), ինչերի՞ց, ինչերո՞վ, ինչերո՞ւմ հարցերին։

Դերասանին, գրքին, գրքից, դերասանով, գրքով, գրքում, դերասաններ, գրքեր, գրքերի, գրքերից, գրքերով, գրքերում

3․Նախադասությունները լրացրո՛ւ փակագծերում տրված բառերով։

ա) Հարացույցները սովորաբար ներկայացվում են աղյուսակի տեսքով։
բ) Թեք հոլովաձևերը մեծ մասամբ կազմվում են ուղղական հոլովից, երբեմն՝
սեռական-տրականից։
գ) Անձնանիշ գոյականներին բնորոշ չէ ներգոյական հոլովը։
դ) -ից, -ով, -ուց, -բ մասնիկները հոլովոկերտ վերջավորություններ են։
ե) Հոլովման ժամանակ որոշ բառերի մեջ կատարվող ա/ո կամ ու/ա հնչյունափոխությունը կոչվում է թեքույթ։

(թեքույթ, հոլովոկերտ, հարացույց, հոլովաձ, ներգոյական)
ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆ. ԳԻՏԵԼԻՔԻ ԿԻՐԱՌՈՒՄ

4․Փակագծերում տրված բառերը անհրաժեշտ հոլովներով տեղադրի՛ր նախադասություններում։

ա) Հյուսնը աշխատում էր ուրագով։
բ) Պապս գինու խաղողը ճզմում էր հնձանում։
գ) Նա ձեռքով արեց հեռվից իրեն բարևող ընկերոջը։
դ Օժտվածությունից ոչ պակաս կարևոր է աշխատասիրությունը։
ե) Բոլոր վեճերը կարելի է հարթել փոխզիջմամբ։
(ընկեր, ուրագ, վեճ, օժտվածություն, հնձան)

ՔՆՆԱՐԿՈՒՄ 5․Ուղղական հոլովը հոլովակերտ չի ստանում, բայց մյուս հոլովների պես
համարվում է հոլովաձև։ Ո՞րն է տրամաբանությունը։

6․Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերիի «Աղոթք» գրվածքից դո՛ւրս գրիր գոյականները՝ որոշելով հոլովները,հոլովումները,առումը,թիվը։ 

Աստվա՛ծ իմ, չեմ խնդրում հրաշքներ և տեսիլքներ, այլ խնդրում եմ ուժ` ամենօրյա կյանքի համար: Սովորեցրո՛ւ ինձ ­փոքրիկ քայլերի արվեստը:Դարձրո՛ւ ինձ ուշադիր և հնարամիտ, որպեսզի ճիշտ ժամանակին ձեռք բերեմ ինձ պետքական գիտելիք ու փորձ և առօրյա խայտաբղետության մեջ գլուխ հանեմ ինձ վերաբերող դեպքերից:
Սովորեցրո՛ւ ինձ ճիշտ տնօրինել կյանքիս ժամանակը: Նվիրի՛ր ինձ
այն նուրբ զգացողությունը, որով կտարբերեմ առաջնահերթը երկրորդականից:
Քեզնից խնդրում եմ չափավորություն և զսպվածություն, որպեսզի
կյանքումս չգայթակղվեմ և չսայթաքեմ, այլ կարողանամ խելամիտ
ծրագրել իմ օրը, կարողանամ տեսնել բարձունքներն ու հեռուները և
գոնե երբեմն ժամանակ գտնեմ արվեստը վայելելու համար:
Թույլ մի՛ տուր, որ երազանքների հույսին մնամ, ո՛չ անցյալի, ո՛չ ապագայի մասին երազանքների։ Օգնի՛ր ինձ լինելու այստեղ և հիմա, ընդունելու այս րոպեն՝ որպես ամենակարևորը, հնարավորինս ճիշտ անելու
հաջորդ քայլս:
Պահպանի՛ր ինձ այն միամիտ հավատից, թե այս կյանքում ամեն ինչ
պետք է հարթ լինի: Տո՛ւր ինձ սթափ գիտակցումն այն բանի, որ դժվարությունները, պարտությունները, անկումներն ու ձախողումները
կյանքի սոսկ բնական բաղադրիչներն են, որոնց շնորհիվ աճում ենք ու
հասունանում:
Հիշեցրո՛ւ ինձ, որ հաճախ սիրտը վիճում է բանականության հետ:
Անհրաժեշտ պահին ինձ մո՛տ ուղարկիր ինչ-որ մեկին, ով քաջություն
կունենա ասելու ճշմարտությունը, բայց ասելու սիրով:
Գիտեմ, որ շատ խնդիրներ լուծվում են, երբ ոչինչ էլ չես ձեռնարկում: Ուրեմն տո՛ւր ինձ համբերություն:Նշի՛ր՝ ինչ իմաստով է կիրառված խնդիր բառը։
Գիտես, թե որքան շատ եմ զգում ընկերության և սիրո կարիքը: Թո՛ւյլ
տուր՝ գլուխ հանեմ կյանքի այդ ամենադժվար խնդրից, և թող արժանի
լինեմ ճակատագրի այդ ամենաչքնաղ ու քնքուշ նվերին:
Շնորհի՛ր ինձ հարուստ երևակայություն, որպեսզի ճիշտ պահին և
ճիշտ տեղում լուռ կամ խոսքով նվիրեմ ինչ-որ մեկին անհրաժեշտ ջերմությունն ու բարությունը։
Դարձրո՛ւ ինձ մարդունակ թակելու նրանց դռները, ովքեր ամենաներքևում են: Պահպանի՛ր ինձ այն վախից, թե կարող եմ ինչ-որ բան բաց թողնել կյանքում: Տո՛ւր ինձ ոչ թե այն, ինչ ուզում եմ, այլ այն, ինչն իսկապես անհրաժեշտ է ինձ: Եվ խնդրում եմ նորից սովորեցրո՛ւ ինձ ­փոքրիկ քայլերի արվեստը:Գրի՛ր թելադրությունը։ Դո՛ւրս գրիր գոյականները՝ նշելով դրանց հոլովները։

հրաշքներ-ուղղական, հոգնակի
տեսիլքներ-ուղղական, հոգնակի
ուժ-ուղղական, եզակի
կյանքի-սեռական, ի հոլովում, եզակի
քայլերի-սեռական, ի հոլովում, եզակի
արվեստը-ուղղական, եզակի
ինձ-ուղղական, եզակի
ժամանակին-տրական, ին հոլովում, եզակի
գիտելիք-ուղղական, եզակի
փորձ — ուղղական, եզակի
գլուխ — ուղղական, եզակի
դեպքերից — բացառական, ից հոլովում, հոգնակի
ժամանակը — հայցական, ը հոլովում, եզակի
զգացողությունը — հայցական, ը հոլովում, եզակի
քեզնից — բացառական, ից հոլովում, եզակի
չափավորություն, ուղղական, եզակի
զսպվածություն — ուղղական, եզակի
օրը — հայցական, եզակի
բարձունքներ — ուղղական, հոգնակի
հեռուները — հայցական, ը հոլովում, հոգնակի
ժամանակ — ուղղական, եզակի
արվեստը — հայցական, ը հոլովում, եզակի
երազանքների — սեռական, ի հոլովում, եզակի
հավատից — բացառական, ից հոլովում, եզակի
գիտակցում — ուղղական, եզակի
դժվարությունները — հայցական, ը հոլովում, հոգնակի
պարտությունները — հայցական, ը հոլովում, հոգնակի
անկումները — հայցական, ը հոլովում, հոգնակի
ձախողումները — հայցական, ը հոլովում, հոգնակի
բաղադրիչներ — ուղղական, հոգնակի
սիրտը — հայցական, ը հոլովում, եզակի
քաջություն — ուղղական, եզակի
ճշմարտությունը — հայցական, ը հոլովում, եզակի
սիրով — գործիական, ով հոլովում, եզակի
խնդիրներ — ուղղական, հոգնակի
համբերություն — ուղղական, եզակի
իմաստով — գործիական, ով հոլովում, եզակի
խնդիր — ուղղական, եզակի
բառը — հայցական, ը հոլովում, եզակի
կյանքի — սեռական, ի հոլովում, եզակի
խնդրից — բազառական, ից հոլովում, եզակի
ճակատագրի — սեռական, ի հոլովում, եզակի
նվերին — տրական, ին հոլովում, եզակի
երևակայություն — ուղղական, եզակի
խոսքով — գործիական, ով հոլովում, եզակի
ջերմություն — ուղղական, եզակի
բարությունը — հայցական, ը հոլովում, եզակի
մարդ — ուղղական, եզակի
դռները — հայցական, ը հոլովում, հոգնակի
վախից — բացառական, ից հոլովում, եզակի
կյանքում — ներգոյական, ում հոլովում, եզակի

Ա՜խ, ինչքան զոհեր ենք տվել,

Որ պահենք այս հողը մի բուռ,Անունը Հայաստան պահենք:Արյունի ծովեր ենք տվել,Որ պահենք այս հողը մի բուռ,Անունը Հայաստան պահենք:Քրտինքի ծովեր ենք տվել,Որ կորդը բուրաստան պահենք,Տաճար ու ոստան պահենք:Այս մի բուռ քարեղեն հողում,Այս մի բուռ քարեղեն հողումԴեռ ինչքան ջանք է հարկավոր,Որ պահենք հացը հոգևոր:Եվ պահենք մեր քայլը` այս խենթՔառատրոփ թռչող կյանքի հետ:Եվ պահենք մեզանով լեցունՄեր հոգուն տարեկից լեզուն:Սեփական մեր բույրը պահենք,Եվ պահենք մեր համը սեփական,Սեփական մեր գույնը պահենք,Եվ ապրենք տանը սեփական:Եվ տոհմ ու գերդաստան պահենք,Եվ պահենք այս հողը մի բուռ,Անունը Հայաստան պահենք:Բանաստեղծությունից դուրս գրիր գոյականները, որոշիր առումը, թիվը, հոլովը, հոլովումը, բառակազմորեն վերլուծիր։Զոհեր — հոգնակի, ուղղական, պարզ բառհողը — եզակի, ուղղական, պարզ բառՀայաստան — եզակի, ուղղական, Հայ-ա-ստան — ածանցավոր բառարյունի — եզակի, սեռական, պարզ բառծովեր — հոգնակի, ուղղական, պարզ բառքրտինքի — եզակի, սեռական, ի հոլովում, պարզ բառկորդը — եզակի, ուղղական, պարզ բառբուրաստան — եզակի, ուղղական, բուր-ա-ստան — ածանցավոր բառտաճար — եզակի, ուղղական, պարզ բառոստան — եզակի, ուղղական, պարզ բառբուռ — եզակի, ուղղական, պարզ բառջանք — եզակ, ուղղական, պարզ բառհացը — եզակի, ուղղական, պարզ բառքայլը — եզակի, ուղղական, պարզ բառկյանքի — եզակի, սեռական, ի հոլովում, պարզ բառհոգուն — եզակի, տրական, ուն հոլովում, պարզ բառբույրը — եզակի, ուղղական, պարզ բառհամը — եզակի, ուղղական, պարզ բառգույնը — եզակի, ուղղական, պարզ բառտանը — եզակի, ուղղական, պարզ բառտոհմ — եզակի, ուղղական, պարզ բառգերդաստան — եզակի, ուղղական, գերդ-ա-ստան — ածանցավոր բառ

131. Հարցական դերանվան փոխարեն գրի´ր տրված գոյականները՝ պահանջված ձևով (տրական հոլովով):

Ընկեր, եղբայր, մարդ, մարդկություն, խոսք, գործ, վերադարձ:

Հավատալ ո՞ւմ — ընկերոջը, եղբորը, մարդուն,
Հավատալ ինչի՞ն — մարդկությանը, խոսքին, գործին, վերադարձին

132. Հարցական դերանվան փոխարեն գրի´ր տրված գոյականները՝ պահանջված ձևով (բացառական հոլովով):

Ընկեր, եղբայր, մարդիկ, հանդիպում, զրույց, հարցուփորձ:

Խուսափել ումի՞ց — ընկերոջից, եղբորից, մարդկանցից
Խուսափել ինչի՞ց — հանդիպումից, զրույցից, հարցուփորձից

135. Երկինք և մարդ բառերի տրված բառաձևերը տեղադրի´ր հոլովման աղյուսակում:

Ուղղական-երկինքը(ը), մարդ(ը),

Տրական- երկնքի(ն), մարդու(ն),

Բացառական-երկնքից, մարդուց

Գործիական-երկնքով, մարդով

Ներգոյական-երկնքում

136. Ընկեր, սրճարան գոյականները հոլովի´ր:

Ի՞նչ հարցի է պատասխանում հոլովներից յուրաքանչյուրը:

Ընկերը — ով
Ընկերին — ում
Ընկերից — ումից
Ընկերով — ումով
Ընկերոջ մեջ — ում մեջ

Սրճարանը — ինչը
Սրճարանին — ինչին
Սրճարանից — ինչից
Սրճարանով — ինչով
Սրճարանում — ինչում

143. Գտի´ր  Ա և Բ խմբերի բառերի բոլոր  հնարավոր  կապակցությունները:

Ա. Փարվել, գրկել, բռնել:

Բ. Թևը, երեխային, թևին, աղջկան, գլուխը, Արային, գլխին, Լուսինեին, մազերը, մորը, մազերին, գեղեցկուհուն:

Փարվել երեխային, փարվել աղջկան, փարվել Արային, փարվել Լուսինեին, փարվել մորը, փարվել գեղեցկուհուն

Գրկել երեխային, գրկել աղջկան, գրկել Արային, գրկել Լուսինեին, գրկել մորը, գրկել գեղեցկուհուն

Բռնել թևը, բռնել երեխային, բռնել աղջկան, բռնել գլուխը, բռնել Արային, բռնել Լուսինեին, բռնել մազերը, բռնել մորը, բռնել գեղեցկուհուն:

146. Փակագծում տրված գոյականները գրի´ր համապատասխան հոլովով:

Նյու Յորքի (Նյու Յորք) բնակիչները զարմանքով դիտում էին 19-ամյա մի ուսանողի (ուսանող), որը սիրալիր ժպիտը (ժպիտ) սեղմում էր մի մեծ հանրախանութ մտնող բոլոր այցելուների (այցելուներ) ձեռքերը: Այդ ձևով (ձև) 8643-րդ հաճախորդին (հաճախորդ) ողջունելուց (ողջունել) հետո նա վեր պարզեց կապտած ձեռքը և բացականչեց.

-Ուռա´: Ռուզվելտի ռեկորդը (ռեկորդ) գերազանցեցի:

Հավանաբար քչերին (քչեր) է հայտնի, որ 1907 թվականին (թվական) Սպիտակ տան (տուն) մի ընդունելության (ընդունելություն) ժամանակ ԱՄՆ-ի (ԱՄՆ) այն ժամանակվա նախագահը սեղմել էր 8513 մարդու (մարդ) ձեռք:

150. Փորձի´ր բացատրել, թե ի´նչ են ցույց տալիս գործիական հոլովով դրված ընդգծված գոյականները:

Ծերուկը երկաթե ձողով գրում էր կավե սալիկի վրա:

Ինչով

Արտում մի մարդ կար, որ խոտ էր քաղում մանգաղով:

Ինչով

Բահով էր փորել այդ հսկա փոսը:

Ինչով

Այն նկարը կարծես թութակի պոչով է նկարել:

Ինչով

Ուզում ես այս ամուր պատը փոքր քլունգով քանդե՞լ:

Ինչով

Տաբատի վրայի բիծը սպունգով ու օճառով մաքրեց:

Ինչով, ինչով

151. Փորձի´ր բացատրել, թե ի՞չ են ցույց տալիս տրական հոլովով դրված ընդգծված գոյականները:

Վերջապես մոտենում ենք տաճարին:

Ինչին

Զանազան ուտեստներով զարդարված սկուտեղը մատուցեց հյուրին:

Ում

Աթոռներ չկային. Սեղանը մոտեցրեց բազմոցին:

Ինչին

Շատ տարիներ հետո  հասավ փնտրած ամրոցին:

Ինչին

Ձեռքի բաժակը տվեց հորը:

Ում

Ուզում էր լարի ծայրը հասցնել սյունին:

Ինչին

152. Գրի՛ր, թե ի՛նչ հոլովով են դրված և ի՛նչ ընդհանուր իմաստ ունեն ընդգծված բոլոր բառերը:

Փոքրիկը պահել էր հյուրի կոշիկները:

Ընկերոջ կրիան պահում էր իրենց տանը:

Մոր պայուսակը չբացած էլ իմանում էր, թե մեջն ի՛նչ կա իր համար:

Միրգը հորեղբոր այգուց են բերում:

Սեղանի ոտքն է դարձրել խաղալիք:

Հոր ամբողջ ունեցվածքը մնաց կրտսեր որդուն:

Բոլոր բառերը գրված ն տրական հոլովով։

153. Գրի՛ր, թե ի՛նչ հարցի են պատասխանում և ի՛նչ են ցույց տալիս ուղղական հոլովով դրված, ընդգծված բառերը:

Եղբայրը կամաց դուրս եկավ ու դուռը փակեց:

-Եղբա՛յր ջան, ինձ էլ տար քեզ հետ,- խնդրեց փոքրիկը:

Նրա եղբայր Տիգրանը ձևացրեց, թե չի լսում:

Սուլելով հետևից եկողն էլ եղբայրն է:

Երկու եղբայր ունի:

Երեխան բողոքում էր, թե ինքը եղբայր շատ է սիրում, բայց չունի:

154.   Գրի՛ր, թե ի՛նչ հարցի են պատասխանում և ի՛նչ են ցույց տալիս ընդգծված, գործիական հոլովով դրված բառերը:

Մի ամսով էր գնացել, բայց տարով մնաց:

Գնացքն անցնում էր լայնատարած դաշտով:

Ամեն ինչ սիրով ու պատրաստկամությամբ է անում:

Ընկերներով հավաքվել են մեկի տանը:

Մի պատրվակով տնից դուրս եկավ:

Ճանապարհը մի կիլոմետրով էլ երկարեց:

Այս բառերը ցույց են տալիս ժամանակ

155. Ուշադրությու` ն դարձրու ընդգծված գոյականների ձևերին և իմաստներին, գտի´ր տարբերությունները:

Ա. Դերձակը հագուստ էր կարում:
Բ. Դերձակը հագուստն էր կարում:

Ա. Փողոցում գիրք  էր վաճառվում:
Բ.  Փողոցում գիրքը  վաճառվում էր:

Ա. Ծովային մի թռչուն երկար ժամանակ լողում ու սուզվում էր:
Բ.  Ծովային թռչունը երկար ժամանակ լողում ու սուզվում էր:

Ա. Անտառում մի որսորդի հանդիպեց:
Բ. Անտառում որսորդին հանդիպեց:

Ա. Այստեղ հավանաբար արջ է պառկած եղել:
Բ. Հավանաբար արջն այստեղ է պառկած եղել:

Տարբերությունն այն է, որ Ա տարբերակներում բառերը գրված են ընդանրական ձևով, իսկ Բ տարբերակներում բառերը գրված են կոնկրետ ձևով։

1.Կազմիր տրված բառերի հոգնակին:

Ուղեբեռ-ուղեբեռներ, փունջ-փնջեր, անձրև-անձրևներ, տղամարդ-տղամարդիկ, գամփռ-գամփռեր, սպա-սպաներ, ակումբ-ակումբներ, արկղ-արկղեր, գառ-գառներ, ֆիդայի-ֆիդայիներ, օդաչու-օդաչուներ, վիպասան-վիպասաններ, հարս-հարսներ, վաճառատուն-վաճառատներ, եղնիկ-եղնիկներ, ժամացույց-ժամացույցներ, իտալացի-իտալացիներ, թի-թիեր, պատշար-պատշարներ, մատենագիր-մատենագիրներ, դուռ-դռներ, սանր-սանրեր, սկյուռ-սկյուռներ, հողագործ-հողագործներ, նուռ-նռներ, գինի-գինիներ, սիրտ-սրտեր, ծառաբուն-ծառաբներ, ձու-ձվեր, պատճեն-պատճեններ, տետր-տետրեր, ծունկ-ծնկներ, զեբր-զեբրեր:2.Արտագրիր մեծատառով գրելով համապատասխան բառը:Նոր արեշ, Մխիթարյան միաբանություն, Հայկական լեռնաշղթա, Խաղաղ օվկիանոս, Տրդատ Երրորդ, Բերինգի նեղուց, Սասունցի Դավիթ, Արագածոտնի մարզ, Ռուսաստանի դաշնություն, Վայոց Ձորի մարզ, Տիգրան Մեծ, Սևանա լիճ, Երևանի նահանգ, Արտաշես Բարեպաշտ, Նորքի զանգված, բարձր Հայք, Միջին Ասիա, Հայաստանի Հանրապետություն, Նոբելյան մրցանակ, Բալկանյան թերակղզի:3.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծիր եզակի թվով հինգ գոյական:ա. լրաբեր, գիշակեր, աղանդեր, բուլդոզեր, տարբեր, եթեր, առընթեր, դասընկեր, դարիվեր:բ. կայքեր, պատկեր, ավեր, լապտեր, թխահեր, թիեր, պատվեր, լվեր, ստվեր, ուլատեր:գ. տանտեր, աներեր, գիշեր, կրտսեր, թթվասեր, անտեր, հրավեր, բնավեր, նվեր:4. ա և բ շարքերից գտիր համապատասխան զույգերը:ա. նախիր, վտառ, երամակ, երամ, նավատորմ, պարս, դեղորայք, առականի:բ. շատ դեղեր միասին, ձիերի խումբ, մեղուների խումբ, բոլոր նավերը միասին, առակների հավաքածու, ձկների խումբ, կովերի խումբ, թռչունների խումբ:նախիր-կովերի խումբվտառ-ձկների խումբերամակ-ձիերի խումբերամ-թռչունների խումբնավատորմ-բոլոր նավերը միասինպարս-մեղուների խումբդեղորայք-շատ դեղեր միասինառականի-առակների հավաքածու4․Տրված խմբերի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ և բացատրի՛ր օրինաչափությունը:

Ա. Ուժ-ուժեր, տարր-տարրեր, ծով-ծովեր, նավ-նավեր, կույտ-կույտեր, բերդ-բերդեր, շենք-շենքեր:

Բ. ճանապարհ-ճանապարհներ, գաղտնիք-գաղտնիքներ, հրաշք-հրաշքներ, մեքենա-մեքենաներ, շրջան-շրջաններ, շինություն-շինություններ, նավահանգիստ-նավահանգիստներ:

Գ. Գառ-գառներ, դուռ-դռներ, մատ-մատներ, մուկ-մկներ, թոռ-թոռներ, ձուկ-ձկներ, լեռ-լեռներ, բեռ-բեռներ:

Դ. Աստղ-աստղեր, արկղ-արկղեր, վագր-վագրեր, անգղ-անգղեր, սանր-սանրեր:

Ե. Ծովածոց-ծովածոցեր, սուզանավ-սուզանավեր, դաշտավայր-դաշտավայրեր, շնագայլ-շնագայլեր, հեռագիր-հեռագրեր, լրագիր-լրագրեր:

Զ. Քարտաշ-քարտաշներ, գրագիր-գրագիրներ, լեռնագործ-լեռնագործներ, բեռնակիր-բեռնակիրներ:Է. Մարդ-մարդիկ, կին-կանայք:

5․Փակագծում տրված բաոերը հոգնակի՛ դարձրու և համապատասխան ձևով գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Մրցող լաստանավերը (լաստանավ) մաքուր էին ու զարդարված գույնզգույն լաթերով:Հարթավայրերի (հարթավայր) գարնան հորդացումների ժամանակ գետերը կարող են հակառակ ուղղությամբ հոսել:Օդերևութաբանները (օդերևութաբան) զգուշացնում են քաղաքին սպառնացող նոր ցիկլոնի մասին:Գետում ջրի մակարդակը բարձրացել էր սառցադաշտերի (սառցադաշտ) պատճառով:Ջրի հոսանքը դանդաղեցնում են հատակին լցված քարակույտերը (քարակույտ):Աշխարհի գեղեցիկ ջրվեժներից (ջրվեժ) մեկը` Վիկտորիան, անցյալ դարում է հայտնագործվել եվրոպացիների կողմից:Շատ ծովախորշեր (ծովախորշ) վերածվել են ցամաքի:

6․Բառակապակցությունն անվանել մեկ բառով:

Օր․՝ յոթ գլխով- յոթգլխանի,․․․

ստրուկի մտքով — ստրկամիտ, լի և առատ — լիառատ, կյանքի հյութ — կենսահյութ, ցավից լլկված — ցավալլուկ, մոլոր մտքով — մտամոլոր, սուր ընթացող — սրընթաց, խելքը կորցրած — խելակորույս, նոր հայտնված — նորահայտ, մենակ ապրող — մենակյաց, խիստ բարքով — խստաբարո, երկար ապրող — երկարակյաց, նոր եկած — նորեկ, աչքին հաճելի — ակնահաճո: